Εκδόθηκε η Οδηγία (ΕΕ) 2024/2853, η οποία εκσυγχρονίζει τους κανόνες ευθύνης για ελαττωματικά προϊόντα και αντικαθιστά αντικαθιστά την Οδηγία 85/374/ΕΟΚ.
Τα σημαντικότερα σημεία της Οδηγίας (ΕΕ) 2024/2853 είναι τα εξής:
1. Πεδίο Εφαρμογής
- Καλύπτει όλα τα προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων του λογισμικού και των ψηφιακών κατασκευαστικών αρχείων (στα οποία εντάσσονται και τα μοντέλα Τεχνητής Νοημοσύνης), που εισάγονται στην αγορά μετά τις 9 Δεκεμβρίου 2026.
- Εξαιρεί:
- το ελεύθερο και ανοικτού κώδικα λογισμικό που αναπτύσσεται εκτός εμπορικής δραστηριότητας και
- τα πυρηνικά ατυχήματα εφόσον η ευθύνη για ζημίες αυτού του είδους διέπεται από διεθνείς συμβάσεις.
2. Βασικές προβλέψεις:
- Δικαίωμα Αποζημίωσης: Οι ζημιωθέντες μπορούν να αξιώσουν αποζημίωση για:
- Σωματική βλάβη ή θάνατο, συμπεριλαμβανομένης της βλάβης της ψυχικής υγείας που αναγνωρίζεται ιατρικώς.
- Υλικές ζημίες, συμπεριλαμβανομένων καταστροφών δεδομένων που δεν χρησιμοποιούνται για επαγγελματικούς σκοπούς.
- Ευθύνη:
- Ευθύνη φέρουν:
- κατασκευαστές (στον ορισμό των οποίων εντάσσονται και πρόσωπα τα οποία επιφέρουν ουσιώδεις τροποποιήσεις σε ένα προϊόν,εκτός του ελέγχου του κατασκευαστή) και όταν αυτοί δεν έχουν έδρα στην Ε.Ε.:
- Ο εισαγωγέας προϊόντος ή συστατικού
- Ο εξουσιοδοτημένος αντιπρόσωπος
- Ελλείψει των ανωτέρω εντός της Ε.Ε., ο πάροχος υπηρεσιών διεκπεραίωσης.
- κατασκευαστές (στον ορισμό των οποίων εντάσσονται και πρόσωπα τα οποία επιφέρουν ουσιώδεις τροποποιήσεις σε ένα προϊόν,εκτός του ελέγχου του κατασκευαστή) και όταν αυτοί δεν έχουν έδρα στην Ε.Ε.:
- Η ευθύνη εκτείνεται σε ζημίες από ελαττωματικά συστατικά, τα οποία ενσωματώθηκαν ή διασυνδέθηκαν (patches κ.ο.κ.).
- Ευθύνη φέρουν:
- Προθεσμίες:
- Προθεσμία 3 ετών για την υποβολή αξιώσεων.
- Επέκταση έως 25 έτη για σωματικές ζημίες που δημιουργήθηκαν λόγω του ελαττώματος αλλά εκδηλώθηκαν αργότερα.
3. Βάρος Απόδειξης
- Βασικές Υποχρεώσεις του Ενάγοντα:
- Ο ενάγων θα πρέπει να αποδείξει τα εξής:
- Την ύπαρξη ζημίας (λ.χ., σωματική βλάβη, καταστροφή περιουσίας).
- Την ελαττωματικότητα του προϊόντος.
- Την αιτιώδη συνάφεια μεταξύ του ελαττωματικού προϊόντος και της ζημίας.
- Ο ενάγων θα πρέπει να αποδείξει τα εξής:
- Διευκόλυνση για τον Ενάγοντα:
- Η Οδηγία αναγνωρίζει ότι οι ζημιωθέντες συχνά αντιμετωπίζουν δυσκολίες πρόσβασης στις τεχνικές πληροφορίες που κατέχει ο κατασκευαστής. Για να αντιμετωπιστεί αυτό:
- Τα δικαστήρια μπορούν να απαιτήσουν από τον εναγόμενο (π.χ., κατασκευαστή) να αποκαλύψει αποδεικτικά στοιχεία που σχετίζονται με την παραγωγή ή την ασφάλεια του προϊόντος. Η αποκάλυψη αποδεικτικών στοιχείων από τον εναγόμενο πρέπει να είναι αναλογική και να σέβεται την προστασία εμπιστευτικών πληροφοριών (π.χ., εμπορικών μυστικών), σύμφωνα με την εθνική και ενωσιακή νομοθεσία (όπως η Οδηγία (ΕΕ) 2016/943).
- Η μη συμμόρφωση του εναγομένου με την υποχρέωση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε τεκμήριο ελαττωματικότητας υπέρ του ενάγοντα.
- Η Οδηγία αναγνωρίζει ότι οι ζημιωθέντες συχνά αντιμετωπίζουν δυσκολίες πρόσβασης στις τεχνικές πληροφορίες που κατέχει ο κατασκευαστής. Για να αντιμετωπιστεί αυτό:
- Προστασία του Καταναλωτή σε Περίπλοκες Υποθέσεις:
- Σε περιπτώσεις όπου η υπόθεση χαρακτηρίζεται από τεχνική ή επιστημονική πολυπλοκότητα, τα δικαστήρια μπορούν να εφαρμόσουν τεκμήρια για να διευκολύνουν τον ενάγοντα:
- Αν αποδειχθεί ότι ένα προϊόν της ίδιας σειράς παραγωγής είναι ελαττωματικό, το τεκμήριο ελαττωματικότητας μπορεί να επεκταθεί και στα υπόλοιπα προϊόντα της σειράς.
- Σε ζητήματα που σχετίζονται με την κυβερνοασφάλεια ή τα συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης, όπου απαιτείται εξειδικευμένη τεχνική γνώση, τα δικαστήρια μπορούν να λάβουν υπόψη τους τις αδυναμίες του εναγομένου να αντικρούσει τεχνικά δεδομένα.
- Σε περιπτώσεις όπου η υπόθεση χαρακτηρίζεται από τεχνική ή επιστημονική πολυπλοκότητα, τα δικαστήρια μπορούν να εφαρμόσουν τεκμήρια για να διευκολύνουν τον ενάγοντα:
- Ισορροπία Μεταξύ Ενάγοντα και Εναγομένου:
- Παρόλο που η Οδηγία διευκολύνει τον ενάγοντα, ο εναγόμενος μπορεί επίσης να αιτηθεί αποδεικτικά στοιχεία από τον ενάγοντα, εφόσον αυτό είναι απαραίτητο για να αντικρούσει την αξίωση.
4. Ασφάλεια Προϊόντος
Η Οδηγία ορίζει ότι ένα προϊόν θεωρείται ελαττωματικό όταν:
- Δεν παρέχει το επίπεδο ασφάλειας που μπορεί να αναμένει ο μέσος χρήστης.
- Επηρεάζεται από αδυναμίες κυβερνοασφάλειας ή ανεπάρκειες στις ενημερώσεις λογισμικού. Οι βελτιώσεις προϊόντων ή η διάθεση αναβαθμισμένων εκδόσεων δεν υποδηλώνουν ελαττωματικότητα των προηγούμενων.
- Το λογισμικό και οι ψηφιακές υπηρεσίες θεωρούνται «προϊόντα» όταν επηρεάζουν την ασφάλεια του φυσικού προϊόντος.
- Ευθύνη περιλαμβάνει ζημίες από ενημερώσεις λογισμικού.
5. Μηχανισμοί Επισκόπησης
- Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή:
- Θα αξιολογήσει την οδηγία από τις 9 Δεκεμβρίου 2030 και κάθε πέντε χρόνια στη συνέχεια.
- Θα δημιουργήσει δημόσια βάση δεδομένων για τις δικαστικές αποφάσεις σχετικά με την ευθύνη προϊόντων.
Το Δικηγορικό Γραφείο “Στέργιος Κωνσταντίνου & Συνεργάτες – SGKLegal” παρέχει εξειδικευμένες υπηρεσίες για την ευθύνη λόγω ελαττωματικών προϊόντων, ενσωματώνοντας τις σύγχρονες απαιτήσεις της νομοθεσίας για προϊόντα τεχνολογίας, λογισμικό και Τεχνητή Νοημοσύνη. Με έμφαση στην προστασία των καταναλωτών και τη συμμόρφωση των επιχειρήσεων με το ευρωπαϊκό και εθνικό δίκαιο, προσφέρουμε:
- Νομική εκπροσώπηση σε αξιώσεις αποζημίωσης.
- Συμβουλευτική για τη συμμόρφωση προϊόντων με τις απαιτήσεις ασφάλειας.
- Υποστήριξη σε ζητήματα που σχετίζονται με την κυβερνοασφάλεια και την ευθύνη λογισμικού.
- Καθοδήγηση για την υιοθέτηση καλών πρακτικών στις νέες τεχνολογίες και επιχειρηματικά μοντέλα.
Στόχος μας είναι να διασφαλίζουμε τη νομική σας ασφάλεια, συμβάλλοντας στην καινοτομία και την προστασία των δικαιωμάτων σας.